22 Jan 2011

(des)governo

«Le sagessa», dice Epicuro, «es le prime e le plus grande ben(...) un cosa plus preciose etiam que le philosophia; de illo proveni omne altere virtutes, nam illo insenia nos que on non pote menar un vita agradabile, si on non es etiam sage...». Si le majoritate del homines se plange que illes non mena un vita agradabile, iste stato es debite al facto que le sagessa es un flor rar inter le homines.

Le grecos antique ha attribuite iste qualitate a celle septe sages e homines de stato qui, inter alteros, ha exprimite lor opinion super le governamento perfecte de un stato sub forma de sententia, assi:
Solon ab Athenas: governamento perfecte es celle in le qual le insulto de un citatano serea sentite de totes;
Bias de Pirene: ubi le lege occupa le loco del tyranno;
Thales ab Milet: ubi rege le equalitate del abundantia;
Pittanus ab Mitilene: ubi semper le homine honeste conduce e nunquam le mal;
Cheobule ab Lindos: ubi le pavor de remorso es plus forte que le lege;
Chilone ab Lacedemonia: ubi le sage parla in loco del orator;
Periandru ab Corintho, Le tyranno de Corintho: ubi rege le aristocratia.
[Toma Macovei in Joieles Spiritual, 1994, p. 24]

20 Jan 2011

a força... ainda?

In un inquesta facite in le sito del Academia pro Interlingua de Jay Bowks (Auxilingua Project) on trova interlingua como le tertie lingua auxiliar le plus votate post esperanto e ido.
Proque inter le circa 3200 votantes solmente 125 de illes seligeva interlingua como le solution pro le futur «lingua global»? Isto deberea ser un question pro reflexion... e, super toto, pro decisiones practic e rapide al nivello politic e statal. Si le projecto de presidente Obama avantia in le SUA, alora, on potera dicer adeo al legitime desiro de interlingua poter haber un parola a dicer in le contexto del communication international.

15 Jan 2011

dia da interlíngua

14 Jan 2011

o voo de ícaro

Icaro
Io vole illes qui plora e canta
de poesia.
Io vole illes qui sonia le matinos
sur le plagias del mal.
Io vole illes qui dona lor sanguine
e ha recipite ferimentos de pugnal.
Io vole le voce de omnes mortos
que sta vivos,
pro accordar le somno de omne vivos
qui sta mortos.

Aperi tu plaga de lumine,
poesia.
Plena de beltate le tassa de mi sensos,
poesia.
Liga me a tu alas blanc,
poesia.
Io vole esser un Icaro del nove tempores.
Io vole morir de poesia.

[Jonas Negalha – «Icaro» in Poemas in interlingua, 1975, p. 27]

7 Jan 2011

profecia/s

Excerpto del capitulo «Ulterior evolution de stato e lingua universal» ab le libro de Stephano Bakonyi Civilisation e lingua universal, un sorta de prophetia que, plus tosto o plus tarde, va devenir realitate.
Un vice on me demandava de qual maniera pote(ra) interlingua haber un parola a dicer super le presente stato chaotic del mundo (politic, economic e social); io pensa que le infra transcribite texto pote jectar alcun luce super ille problematica.... (Le stato universal del qual parla Stephano Bakonyi ha nihil a vider con le concepto moderne de globalisation, ubi le sol valores que «face lege» es le accumulation de ricchessa material, *leaderate per le seniores del Gruppo Bilderberg. No!, le valores que le mundo besonia son un altere cosa – como vos pote vider in le parolas de S. Bakonyi...).
[...] Quando le populos suffre troppo per guerras, revolutiones e anarchias, illes arriva al conviction que continuar guerras es un mal multo plus grande que renunciar a certe soveranitates, que separa le populos. Iste conviction era in omne tempores le principal base del Statos Universal, le quales terminava le guerras, revolutiones e anarchias e introduceva pace, ordine e bon administration. Assi, le Statos Universal es le vehiculos institutional del ambition human de viver in pace e ordine. Tal conviction deveni sempre plus forte in le tote mundo.
Al mesme tempore le non‑occidental populos occidentalisa sempre plus lor cultura e lor structura social. In tal maniera on prepara le fundamento de un societate ecumenic, con cultura uniforme e lingua universal. Iste cultura e lingua ecumenic va unir le hereditages cultural e lingual del populos occidental e non‑occidental con preponderantia del hereditage occidental. Nos va haber le Stato Universal Ecumenic, con un lingua universal ecumenic, imbraciante le tote terra.

Le Stato Universal, un vice establite, conquire le corde del populo, proque, post un periodo de tribulation quasi insupportabile, le Stato Universal realisa le desiro de omnes: PACE, ORDINE E BON ADMINISTRATION. [...]

1 Jan 2011

recomeçar...


Sisypho

Recomencia...

Si tu pote,
Sin angustia e sin haste.
E le passos que tu facera
In ille dur cammino
Del futuro,
Que tu los face con libertate.
Durante que tu non attinge (alco)
Tu non debe reposar te.
De nulle fructo vole solmente le medietate.

E, nunquam satiate,
Que tu collige
Successive illusiones in le arboreto.
Sempre soniante
E vidente,
Eveliate,
Le fiasco del aventura.
Tu es un homine, non lo oblida!
Solmente es tue le follia
Ubi, con luciditate, tu te recognosce.
[Ab le podcast de mi amico José-António Moreira, Sons da Escrita, le traduction libere de un poema de mi ancian otorhinolaryngologista Adolfo Rocha (alias, Miguel Torga). Illo esseva scribite in 1977 e publicate posteriormente in Diário XIII (1983, p. 20)]