8 Mar 2011

1000=60

Lingua de mille annos ha 60 annos

Le 15 januario 1951 un societate linguistic-scientific, International Auxiliary Language Association (IALA), publicava le resultato de 27 annos de conferentias e recercas: "Interlingua-English Dictionary".
Esseva isto ancora un artificial lingua mundial o como? No, IALA voleva ducer le invention salvagemente florescente de linguas mundial sub le manos organisante del scientia, e on tosto constatava que un lingua international non besonia esser inventate. Illo ja existe latentemente in le multe milles parolas international que es commun pro practicamente omne linguas occidental.
Illos habeva existite la durante plus que mille annos, desde quando latino se developpava a italiano, espaniol, portugese, francese, romaniano etc. Le latino que durante le medievo esseva le lingua commun del sages de alora, es insimul con greco le fonte le plus importante a parolas estranier in omne linguas occidental que ora, in ultra de Europa, es parlate in America del Nord e del Sud, Australia e plure paises in Africa e Asia.

Le vocabulario latentemente existente desde mille annos ha ora essite prendite in uso practic.
Primo como lingua de summarios in alcun revistas medical e pois per organisationes como le Union Mundial pro interlingua (UMI, www.interlingua.com) e in Svedia per le Societate Svedese pro Interlingua (SSI, www.interlingua.nu).
Secundo IALA omne parolas in interlingua, que a vices es parolas purmente latin, debe exister in un forma simile in al minus tres altere linguas europee lo que face le vocabulario comprensibile, mesmo sin studios, pro milliones de homines. Illo esserea per exemplo esser apte como lingua commun del Union Europee sin disturbar le prestigio national inter illes qui vole mantener anglese o francese.

Proque non retornar al latino ancian?
Professor Hans Aili, le Universitate de Stockholm, ha respondite: "Latino classic es troppo difficile. Si io debeva consiliar, interlingua deberea esser introducite como lingua mundial in omne paises. Illo convenierea excellentemente mesmo in paises extra-europee."
Interlingua ha, differente de latino, un grammatica unic e facile a apprender que non require multe tempore de studio. Cata littera es pronunciate secundo regulas facile que seque le orthographia.
Interlingua es un lingua fascinante - incognite, ma familiar - con un potential enorme de servicio in le communicationes international. Un "identitate europee" non es realisabile sin un lingua commun. Interlingua - le forma moderne del latino - es le sol solution rational. Interlingua es historicamente justificate como lingua de Europa.

Le lingua continua developpar in su litteratura e per usage in conferentias e non le minus in Internet. Wikipedia ha per exemplo su proprie paginas in interlingua (http://ia.wikipedia.org).
Un manual scribite per un professor gymnasial svedese existe in 14 linguas, e il ha multe alteres, per exemplo uno in kiluba, un lingua african.
Le constitution del Union Europee es accessibile in un version in interlingua (http://www.interlingua.com/e-libros-tractato).

Ma pote le multe populos in Asia e Africa utilisar interlingua?
Si, vermente, pois que le grammatica es si facile, interlingua es un idealisticamente prime lingua pro illes, e illo ja del initio da un bon orientation in le vocabulario del linguas europee.
Le Union Mundial pro Interlingua ha membros e representantes in cinque continentes. Le UMI esseva establite in julio 1955, quatro annos post le apparition de interlingua. Le UMI es juridicamente registrate presso le autoritates francese e ha su sito in Internet al adresse www.interlingua.com.
Essaya mesme leger textos in interlingua a www.interlingua.com. Ille qui apprende ben interlingua se arrangiara ben successo in Italia, Espania e Portugal.

[Texto del Societate Svedese pro Interlingua]

2 comments:

  1. Juna Esperantisto08/03/2011, 22:58

    Kompreneble la kimra estas la plej bela lingvo de la mondo. Ĝi estas « iaith y nefoedd » (t.e. la lingvo de la ĉielo).

    Faru kiel vi volas, Esperanto restas la plej utila.

    ReplyDelete