23 Jul 2010

xadrez

Le chacos es como un belle amante al qual nos sempre
retorna mesmo in despecto del plure vices que nos es repudiate.

Bent Larsen 


Le chacos es un joco fascinante que ha attrahite multe personas debite a su beltate e al defia que illo face a duo personas qui vole per lor capacitates tactic e strategic vincer le un le altere.

Alicun annos retro io esseva un jocator active e ha scribite alicun reflexiones re iste meraviliose joco que, secundo Montaigne, es 'multo' scientia pro esser un joco e 'multo' joco pro esser un scientia. Ecce los qui ora traducite in interlingua.


– Le resultato de un partita de chacos comencia con le movimento del prime pecia.
– Necun campion es imbattibile.
– Philidor diceva que le pedones son le anima del joco e io adde que su spirito es le rege e le corpore le resto del pecias.
– Si tu vole ganiar un partita, alora vince lo!
– Pro arrivar a esser un campion uno debe vincer le plus forte.
– Monstra me como tu joca e io te dicera qui tu es.
– In le centro sta le poter.
– Pensa sempre que tu potera vincer tu adversario e forsan un die isto potera devenir realitate.
– Jocar chacos es le arte de movimentar le pecias per le mente.
– Es preferibile perder un pecia que perder le partita.
– Spatio, tempore e material: le tres variabiles que da valor a un incognita.
– Sempre que tu adversario te offere un pecia tu debe diffider te del dono.
– Offere un pecia solmente quando isto potera apportar te alicun avantage.
– Le melior maniera de defender tu rege es attaccar le adversario de un maniera secur.
– Anque le campiones perde.
– «Le melior defensa es le attacco». Attacca fortemente, ma nunquam neglige le defensa.
– Lege, lege, relege, practica e tu vincera.
– Le tempore es multo importante: profita ben de illo.
– Il vale plus un forte pedon que un forte pecia blocate.
– In le final le rege es un general qui lucta al latere de su truppas.
– Le pecias son movimentate per le manos ma es le capite que los commanda.
– «In le centro sta le virtute»; pro isto, tu debe cercar lo ubi illo es.
– Le rege pote nihil si ille non ha le adjuta de su homines.
– Le promotion de un simplice pedon pote esser un grande victoria.
– Pedon «passate» es pedon «coronate».
– Le rege non pote matar.
– Tote le pecias pote matar salvo le rege.
– Le melior movimento es illo que duce al victoria.
– Solmente sacrifica un pecia si isto te pote ducer al victoria.
– Nunquam sacrifica un pecia in van.

22 Jul 2010

ideais...

CRUCIADA

Que es le vita de ille qui non es dedicate a un causa plus grande que ille mesme? Un vita sin causa non vale le pena de esser vivite.

Mi oncle esseva apiario in corpore e anima. Ille trovava felicitate in nutrir su apes con sucro. Ille esseva un bon e dedicate apiario.

Mi granpatre – le patre de mi matre – viveva in dedication al causa de re-attachar le mense al luna e liberar lo ab le tyrannia del anno solar.

Mi granpatre e mi oncle ha morite. Le un me lassava un bibliotheca de almanaches con multiple correctiones manuscripte. Le altere lassava su apes al orphanato de su village natal e nihil a me. Sed in mi sanguine – innate o transferite – io porta le mesme desiro como ille duo consanguineos mie a trovar un causa que pote facer le vita valer le pena de esser vivite. Illo es un desiro urgente que me perseque die e nocte e attinge su fin solmente in rar rêveries impractic.

Un tal es le cruciada de spaghetti e macaroni. In illo io lucta con dedicate militantia a dar al humanitate le grande novitate de un typo de spaghetti con perforationes tubular. Non dicer que tales jam existe sub le nomine de macaroni, nam un secunde parte de mi cruciada es obstruer le passages interne de macaroni e render los solide.

Il es ver, post soniar iste sonio, il es semper un pauco riscose commandar macaroni o spaghetti al restaurante, proque on semper apporta le un quando io vole le altere e le altere quando io vole le un. Sed isto es un parve precio a pagar pro le felicitate que resulta del dedication a un grande ideal.

[Alexander Gode, «Cruciada», in Un Dozena de Breve Contos, 1975, p. 33]

21 Jul 2010

sopa de letras

[Illustration per Ric Berger]

20 Jul 2010

é a hora!

LE HORA DE INTERLINGUA

On demanda nos le rationes pro le quales nos propaga Interlingua in vice de Esperanto, que tamen es ancora le systema le plus cognite in le mundo, e que nos ha del resto longo practicate olim.
Un comparation inter Esperanto e Interlingua esserea injuste si on oblida le facto que Esperanto es propagate desde 80 annos, desde 1887, durante que Interlingua es multo juvene, apena 18 annos [in 1973]. Ma in le historia del inventiones le plus grande ancianitate finalmente non es un avantage. Al contrario. Nam le victor es semper le plus apte, le plus perfectionate, e non le plus...vetule!
IN LE ULTIME SEMI SECULO, 3 GRANDE ORGANISATIONES INTERNATIONAL SOLMENTE HA EXAMINATE LE PROBLEMA DE UN LINGUA AUXILIAR E HA INTERPRENDITE UN JUDICIO PRO UN ADOPTION DE UN SYSTEMA.
ECCE LE RESULTATOS PUBLICATE:
1) In 1922 le Societate del Nationes ha nominate un Commission presidite del litterator suisse Gonzague de Reynold. Iste commission ha declarate «Esperanto causa e effecto de decadentia intellectual», e consiliate le adoption de un Latino medieval, dunque simplificate. Pois le assemblea del Societate del Nationes ha refusate de adoptar Esperanto, malgrado le repetite sollicitationes de su adeptos;

2) In 1924 era create le International Auxiliary Language Association (IALA) pro solver le problema scientificamente, per le collaboration pagate del linguistas. Costo del interprisa: 3,5 milliones de francos suisse! Scopo: seliger o elaborar un lingua international. De novo intense sollicitationes del Esperantistas e Idistas, ma de novo sin effecto sur le linguistas qui, post haber removite Esperanto e Ido judicate troppo artificial, comencia elaborar un lingua partiente del linguas natural. De facto il existe jam circa 10 000 parolas international natural. Nulle necessitate de deformar los o de reimplaciar los per parolas fabricate. Del longe recercas del linguistas ha resultate INTERLINGUA, que era publicate in 1951.

3) In 1967, le potente organisation international ISO (International Standardizing Organization), que habeva usate usque alora Esperanto, adopta Interlingua como base de su dictionarios in le diverge brancas del technica e del industria; le vocabulario elaborate per le linguistas de IALA, sia le IED.
Post iste tres judicios il es evidentemente inutile voler ancora imponer Esperanto create per un oculista de 27 annos, illo que explica le insufficientia del lingua. Desde un semi seculo le tendentia verso un lingua naturalistic es semper plus forte, e Esperanto es hodie ultrapassate.
Il esserea insensate voler ager a contra currente: le sol chance pro un lingua international esser adoptate officialmente reside in su aspecto natural, nam le aspecto de lingua fabricate repugna al publico, e ancora plus al intellectuales.

INTERLINGUA
... que hodie attrahe le attention es un lingua belle, harmoniose, multo proxime a Italiano, le lingua del artes e del musica, le lingua que, in le radio, le auditores comprende le melio.
Interlingua es exempte de omne complicationes inutile, iste complicationes que rende Esperanto tanto difficile a apprender e a parlar e a scriber (litteras circumflexe, accusativo, triple participios active e passive, etc.).
Interlingua demonstra que un lingua international pote multo ben functionar sin le infernal difficultates de Esperanto o de Ido, le quales fini per discoragiar le adeptos e alontanar les del idea mesme de un lingua international.
Il es urgente de monstrar al publico que il existe un solution plus moderne, e plus agradabile a omnes, pro que plus natural, un lingua que on comprende presto, sin studio anterior: Interlingua.

Le presente appello es justo scribite in iste lingua. Vos constata que vos ha perfecte comprendite sin dictionario e sin grammatica. Interlingua es dunque un lingua que on comprende a prime vista.

[Ric Berger, «Le hora de interlingua», in Esperanto o, ou, or, oder Interlingua [Collection pro Interlingua], 1972]

16 Jul 2010

jes, ni povas

Actualmente, le destino del mundo depende, 
in prime loco, del statistas e,
in secunde loco, del interpretes.
Trygve Halvdan Lie (1896-1968)

Apprender linguas es cultura.
Saper Interlingua es evolution. (UBI)


In iste momento historic in le qual nos vive, le mundo – ancora in su phase de disveloppamento infantil – suffre grande cambios a varie nivellos.

Le dirigentes politic vole nettar le errores del passato e propone nove ideas e attitudes pro ultrapassar iste satu quo – que se installava a pauco e pauco, al mesura que le grande potentias economic ganiava le ascendente super populos minus fortunate. Isto situation continua hodie a ser ancora un realitate, benque le discursos del politicos es cambiante un pauco ante le menacias de un periculo evidente pro le tote humanitate. Le injustitia social continua a altiar e ora, como in le passato, son sempre le plus infortunate qui paga le consequentias de politicas que, il pare, non ha altere scopo que le ganio material e le suprematia del statos que los applica.

Un de ille cambios occurreva durante le ultime campania electoral in le Statos Unite de America ubi, per le prime vice, un candidato habeva su materiales electoral (in papiro e in video) traducite in un lingua auxiliar – esperanto. Ultra isto, Barack Obama promitteva le introduction de esperanto in le scholas primari american como secunde lingua lo que va, eventualmente, occurrer in le proxime anno scholar. Isto, a realisar se, essera un evenimento nunquam viste antea e face con le diffusion de interlingua deveni plus difficile a nivello official in altere paises – un vice que le gentes (e le élites) seque lo que ja sta establite, copiante le modellos ab alteres. Per altere latere isto pote esser tamben un stimulo, e un exemplo, pro que le personas responsabile del diffusion de interlingua prende conscientia que iste momento es crucial pro establir communication con responsabiles politic in Europa – viste que, infelicemente, il pare que le «battalia» in le SUA ja es perdite... (o forsan no!).

In mi opinion Obama va committer un error an ille va introducer esperanto – un lingua «mechanistic» – in le scholas de su pais per preterir altere alternativas (esque ille sape que il existe un option plus forte?) como interlingua – un lingua vivente e con un plus grande radio de influentia in le tote mundo –, un lingua que parla con le personas... qui lo parla.

Como scribeva Novalis «nostre linguage o es mechanic, o atomistic o dynamic». Ma «le genuin linguage [...] debe esser, totevia, organicamente vive», e io demanda: esque le organismo que promove interlingua es sufficientemente vive (e con ideas clar) pro inverter ille tendentia ja comenciate per Barack Obama in le SUA?

Al fin, si on pote dicer que «omne lingua es un templo ubi es celate le anima del persona qui parla» (Oliver Wendell Holmes), alora vamos monstrar al mundo le spirito del lingua universal per reconstruer le templo mythic que alberga le presente humanitate!

14 Jul 2010

estratégias...

Pro illes qui son passionate de jocos strategic ora il ha le possibilitate de jocar FreeCol integremente in interlingua, gratias al traduction facite per Martijn Dekker, vice secretario del UMI e cognoscite, i.a., per su traduction de Wikipedia.

Le aventura ha loco in le anno 1492, le data del final del «Reconquista» con le cadita del califato in Iberia e tamben del discoperta del si-appellate Nove Mundo, le region ubi le jocatores debera crear un nation independente – parlante interlingua, bien sûr :).
Vos pote discargar le joco per cliccar qui. Inspira vos con le musica ab Vangelis (1492, Conquesta del Paradiso) e avante!

9 Jul 2010

o rei do (seu) mundo

Le rege del mundo

Descendente de avion con su throno plicante e su corona portative, Sr. Tomlinson de Nove York sacrava se rege de Polonia super le aeroporto de Varsovia. Simple habitude: ille sacra se rege de omne paises ubi ille passa, e, soverano hodie de 62 nationes, ille spera annexar ancora 39. Un psychiatro qui habeva le occasion de examinar le in Rio, considera le como perfectemente inoffensive; ma iste diagnostica es subjecte a caution, nam illo emana de un homine qui veniva de esser nominate grande camerero del dicite rege.

[Ric Berger, «Le Rege del Mundo», in Collection pro Interlingua, 1971]

8 Jul 2010

solidariedade

Lo que concerne un mus

Un mus mirava per le apertura de su parve casa in le pariete del ferma e videva que le agricola e su sposa aperiva un pacco. "Que alimentos continera le pacco?" Ma le mus esseva devastate in trovar que le contento esseva un trappa pro muses.
Rapidemente facente un retraite strategic al stabulo, ille curreva critante un alarma: "Il ha un trappa-muses in le ferma! Il ha un trappa-muses in le ferma!"
Le gallina cluccava e grattava le solo con su pedes, elevava su capite e diceva al mus: "Sr. Mus, io vos pote dicer que isto es forsan un importante occasion pro vos, ma illo non es de consequentia pro me, io non pote considerar importante pro me un tal cosa."
Le mus, se tornava al porco e le diceva sin minus excitation que anteriormente: "Il ha un trappa-muses in le ferma! Il ha un trappa-muses in le ferma!" Le porco sympathisava con ille ma diceva al mus: "Io lo senti multo, Sr. Mus, ma io pote facer necun cosa. Ma io assecura a vos, Sr. Mus que io vos recordara in mi preces".
Alora le mus se tornava al vacca. Illa diceva "Eheu, Sr. Mus, io es certemente multo triste pro vos, ma vermente isto non me concerne tanto a causa de que io es un vacca e il non ha un trappa-vaccas in le ferma!"
Assi que le mus retornava al casa del ferma, totalmente deprimite. In le mesme nocte le echo de un sono viagiava per le ferma. Le sono esseva como illo quando un trappa-muses trappa su victima. Le sposa del agricola vadeva rapidemente pro vider lo que esseva trappate. In le obscuritate illa non poteva vider que il esseva un parve serpente que explorava per le ferma. Le serpente, de reflexo, surprendite, mordeva le gamba del sposa del agricola.
Le agricola prendeva su sposa al hospital assi tosto como possibile e illa retornava al ferma con un febre. Ora totes sape que le melior remedio pro un febre es le suppa de gallina, assi que le agricola occideva le gallina e faceva suppa pro su sposa.
Ma le maladia del sposa continuava assi que amicos e vicinos veniva visitar la. Pro dar a mangiar a tante visitantes le agricola occideva le porco. Ma le sposa del agricola non se recuperava, e moriva. Si, illa moriva e tantes veniva al servicio funerari que le agricola se videva fortiate provider pro le condolentes. E assi ille occideva le vacca pro haber bastante carne pro tote illes.
Alora, le proxime vice que vos audi que qualcuno ha qualque problema, pensa que illo importara a vos, recordante que quandocunque uno de nos es menaciate, recorda que quando un altere es menaciate forsan vos essera affectate, quando uno es menaciate omne nos curre le risco, per extension.

[Fabula ab un autor anonyme, traducite per Jay Bowks]

6 Jul 2010

anedotas filosóficas

Le popularitate del qual gaudeva le conto «Candide» se explica gratias al facto que le mentalitate francese habeva facite un salto ab le fanatismo militante que habeva massacrate le huguenotes al hostilitate glacial del encyclopedistas La Metrie, Helvétius, Holbach e Diderot in lor attaccos acerbe contra le religion ancestral. Diderot e d'Alembert propaga le ideas materialistic per le Encyclopedia, que appare in volumines inter 1752 e 1772. Isto es le seculo del ration, que va esser revolutionate per J.-J. Rousseau.

Stimulate del Encyclopedia, Voltaire crea su proprie encyclopedia, Le Dictionario Philosophic, le plus placente e brillante inter su obras, salvo le contos philosophic.

Iste ideas novator incontrava un forte resistentia del parte del classes privilegiate. In Helvetia on ha interdicite in le mesme tempore le libro de Helvétius, In re le Spirito, e Le Virgine de Voltaire. Ha restate celebre le reporto de un magistrato verso le Senato de Basilea: «Io non ha trovate in le tote canton ni Spirito e ni Virgine».

[Toma Macovei, «Le Encyclopedia e le Dictionario Philosophic», in Le Vita Anecdotic del Homines Illustre, 1988, p. 27.]

5 Jul 2010

comunicação internacional

Un del prime libros que io legeva super le diffusion de interlingua esseva Communication International, per Thomas Breinstrup – le cognoscite redactor de Panorama.
In iste opusculo ille parla del beneficios, pro omnes, de exister un lingua universal, post un breve incursion in le historia lingual del humanitate. Su maniera correcte de scriber e le objectivate con le qual ille describe le actual confusion lingual es un prova del importantia de un tal utensile pro le communication international e, al mesme tempore, un testimonio vive de como on pote communicar sin barrieras per utilisar interlingua.
Ecce un excerpto scribite in un stilo simplice e captivante.

Il non es necessari esser experto pro saper qual avantage il es haber un lingua international, le secunde lingua pro omnes, e quante tempore on sparnia per non usar traductiones tote le tempore.
Usar septe-octo linguas totevia non es juste; qualque nationes e populos es favorisate in iste modo, proque le delegatos ab iste paises ha le lingua official como lingua maternal, e le delegatos ab le altere nationes e paises usa le lingua como secunde lingua, e pro isto illes ha un minus grande cognoscentia de su vocabulario. Le delegato con le lingua como secunde lingua forsan non pote exprimer se in un conversation o discussion proque ille non sape le parolas a usar in le connexion actual. Isto da al persona con le lingua como lingua maternal un avantage grandissime, proque ille alora es le conductor del conversation.
Isto nunquam essera le caso, si on usa le lingua universal, nostre interlingua, proque nulle personas lo usa como lingua maternal - illo al contrario es le secunde lingua pro omne le delegatos, e nulle de istes es favorisate ma pote conversar e discuter sub conditiones identic; ambe partes ha le possibilitate esser le conductor de un parte del conversation, usque le altere assume le position.
Isto va evitar multe discussiones violente re le uso de linguas official, proque le problema non plus existe – omnes usa le secunde lingua, e iste facto facera pace e conditiones pacific a congressos, conferentias, etc., e on ha le tempore pro solver le multe plus importante problemas hodierne, nunc quando omnes comprende le un le alteres directemente.
Assi a congressos e conferentias, ma traductiones de libros anque es un cosa importante.
[...]
On vide qual importante position le traductores ha hodie. Illes es responsabile de diffunder le cognoscentia del altere paises in lor pais natal per traducer manuales, romances, articulos in periodicos, etc., etc.
Ma si on debeva haber un profunde cognoscentia de omne le paises e libros, isto devenirea multo costose – e de plus certo impossibile! Cata libro deberea esser traducite in 3000 differente linguas; Solmente post isto omnes poterea leger de altere paises, lor population, etc.
Alora, como on da le cognoscentia a omnes? Isto sona completemente impossibile!? No, no! Isto certo non es impossibile; isto justo es le causa pro que nos ha interlingua - hic nos pote monstrar le utilitate de un lingua international, mundial e universal. Isto es nostre chance! Multe homines crede que il es impossibile que il existe un tal meravilia de un lingua, comprensibile pro omnes, un lingua per le qual il es possibile contactar homines ab le tote Terra. Ma vos in iste momento vide le clar manifestation que il existe un tal instrumento, que il non solmente es un idea bon o un pensata brillante, ma que il es le realitate - nos ha succedite trovar le solution del problema lingual, le ponte trans le riviera del confusion de linguas – a saper interlingua, le instrumento moderne de communication international. E quando on scribe su libro(s), periodico(s), quaderno(s) in iste lingua, on pote esser secur, que on nunc ha facite su labor international, e que le obra nunc pote esser legite per gente ab un qualcunque pais o nation non importa qual lingua illes ha como lingua maternal. Omnes ha le possibilitate informar se re vostre labor e obra(s); vos ha facite le resultatos universal!
[...]
E quanto plus de homines supporta le diffusion de nostre interlingua, tanto plus nos pote facer pro attinger a nostre scopo, facer omnes usar interlingua como lingua de communication international.
[Thomas Breinstrup, Communication International, 1982, pp. 7-9]

4 Jul 2010

a grande questão

LE LABYRINTHO DEL LINGUAS
Durante que in le Americas tres linguas (anglese, espaniol e portugese) divide un grande continente, pro Europa le multiplicitate de linguas constitue un ver calamitate. Plus que 120 idiomas (non habente in conto le dialectos) son parlate in le continente europee, del quales 37 ha plus que un million de parlantes.

Iste multiplicitate entrava continuemente le relationes intellectual, artistic e commercial inter le diverse populos e face que le juvenes sacrifica lor annos de juventute per studiar linguas estranier arrivante troppo pauco de illes a maestrar los correctemente in lor formas scripte e parlate.

Pro que le ideas circula inter paises que parla differente linguas es necessari attender le costose traductiones renunciante los, sovente, debite a lor non rentabilitate in le linguas national.

Ecce le graphico mostrante le influentia del major linguas occidental sur le resto del mundo.

Si on reguarda ben pro iste realitate, on potera vider le prime ponte, consistente del principal linguas europee (le sphera anglo-romance), pro attinger un importante numero de personas qui facilemente pote apprender interlingua dum su matrice es formate ab lor hereditage commun.

Le cammino pro arrivar al centro de iste labyrintho lingual esseva discoperite multo tempore retro, benque le varie interesses – economic e lobbyistic – ha impedite (usque ora) le adoption de un lingua pro le communicationes inter le varie institutiones international e, assi, solver iste problema.

Le secunde ponte que on potera construer pro arrivar a tote le mundo, benque un pauco plus complicate, ja ha le bases de su fundation in le russo (un del linguas fonte de interlingua), per un latere, e per le altere latere in le internationalitate de parolas asiatic como karma, tofu o dojo le quales ja ha entrate in tote le lexicos del linguas europee.

Claro que isto es un vision (remote) de lo que probabilemente va occurrer de hic a alicun distante tempore in le eternitate (verso le stato anterior a Babel) e, dunque, (ancora) un utopia... Pro que isto deveni un realitate futur il es necessari que omnes qui vole un mundo plus juste e fraternal practica e diffunde interlingua per le diverse medios disponibile: conferentias, incontros, creation de materiales didactic e ludic, etc., etc.

Il importa sublinear que io defende le studio de(l) linguas national («mi patria es le lingua portugese...») e tamben que in mi opinion il ha cosas plus importante a resolver a nivello international que haber un sol lingua pro tote le humanitate – benque io pensa que le curso natural del historia futur seque in le direction del centro de iste labyrintho in le qual vive le mundo moderne... A cata capite su senso, ma lo que es vermente importante es que, hic et nunc, cata uno supporta e «vive» interlingua de accordo con su ideal...

[Inspirate in un articulo, illustrate e illustrative, per Ric Berger («Le question de un lingua universal») publicate in su Collection pro Interlingua, 1971]

2 Jul 2010

etnonutrição (julho)

Ecce alicun curiositates super usos e habitos etnonutritional que on sole commemorar in le mense de julio.

In Tomar, le antique capital del cavalleros templar, on celebra cata duo annos durante le prime duo septimanas de iste mense le si-nominate «Festa dos Tabuleiros» (corbettas). Le puncto alte del celebration consiste de un procession ubi juvenas porta «tabuleiros» a lor capites decorate con flores. Le parada se termina con le benediction del panes e altere attractiones folkloric como dansas popular e «touradas». Le pan, un vice benedicte, es guardate pro le veniente anno como medio pro parar maladias.

Le urbe piscatori Pictou, in Nova Scotia, es le sito ubi annualmente occurre le Carneval del Homaros. Iste evento ha loco durante quatro dies in le initio del mense e comenciava in le anno 1934; ultra le degustation de homaros le participantes pote participar in cursas de barcas e altere divertimentos e concursos con homaros, terminante se le festa con ballos e dansas.

Quando in le 14 de julio 1789 le populo de Paris marchava sur le prision «la Bastille» (symbolo del oppressive monarchia francese), illo dava le prime passos pro le fundation del republica. Hodie in le Die del Bastille on commemora le independentia e le revolution francese con paradas militar, foco de artificio e con assatis de alimentos e bibitas.

Le japoneses celebra cata anno durante alicun dies del duo ultime septimanas de julio (in le calendario lunar; in le calendario solar iste evento ha loco in augusto) le Festival «Obon» (o «Bon») – ab le parola japonese pro intense dolor: Urabon-e – periodo in le qual, secundo le tradition buddhista, le spiritos ancestral visita le casas cata estate. Le vivos offere preces al e guarda placias pro le mortos al tabula. In ancian tempores on soleva dansar pro parar le spiritos malefic ultra componer poemas (modernemente substituite per «karaoke») e le juvenas, cognoscite como «maritas Bon», era disputate al lotteria pro esser companiones temporari durante le festivitate.

Inter le seminoles le nove recolta era celebrate con le dansa del mais verde in iste die festive in julio. Traditionalmente le casas era mundate, le foco del focar extinguite e reaccendite ab un foco central (communitari), le homines era purgate e baniate, comenciante alora le «mais verde». Isto era le periodo pro regratiamentos, renovation e pardonos in preparar le comencio del nove anno. Actualmente in ille die feriate le homines jejuna durante 24 horas e il ha un dansa, le dansa del action de gratias pro le messe, e un festa communitari.

[Imagines ab le interrete]

1 Jul 2010

mostrengos

MONSTROS
-----------------Jonas Negalha

An sera homines les qui prefere
de destruer le humanitate
que de emancipar le gentes?

Homines les qui risca
le toto, lor proprie vita,
a fin que non perder lor lucro?

Homines les qui poterea
fruer le pace, benesser sin odio,
ma desira le dominio del mundo?

Homines qui concupisce
le morte a totos, in loco
de pan e libertate a totos?

[In Cuneate tu es a mi mar, per Sven Collberg, 1975, p. 24]