e vão 84!

In iste die, Dr. Piet Cleij, le cognoscite lexicographo ha 84 annos. Su grande cognoscimento de linguas, insimul con su vitalitate incredibile, face de iste infatigabile cercator de nove parolas international le plus grande dictionarista de interlingua de omne tempores.
(lege su biographia)

Nos le desira, in iste data special, un felice anniversario. Hurrah!

ibéria

Iberia

Iberia
belle
pugnalate
Virgine
qui mori
non violate

Tu luctava
cadeva
mutilate
tu sanguine
avergonia
le aciero del spada

Tu negava
al impie
le bucca gelate
Si tu dava sanguine
tu non dava
nihil de plus

Tu moriva
Iberia
tu es sepultate
totevia tu cantara
deman
resuscitate

[Poema traducite ab Jonas Negalha, «Ibéria», in Ibéria - Anistia - Revolução, 1963]
-original hic-

rip

Péter Kovács reportava un triste nova in Facebook: le morte de su conational Ferenc Jeszenszky, «prime e eminente representante de interlingua in Hungaria» e  «scriptor del manual hungarophone de interlingua». Ancora secundo le redactor de Radio Interlingua, Prof. Jeszenszky decedeva le 21 de april 2011 e su interramento essera le 11 de maio a 15 horas in le cemeterio de Törökbálint. (Vide su biographia)

Como scribe Prof. Stanley Mulaik in su reaction al morte de iste experto in linguas e linguista, anque nos «es multo triste de apprender del morte» de un del pauc personas que dominava de un maniera magistral le stilistica de interlingua. Ferenc Jeszenszky esseva un de mi antecessores como secretario general del UMI inter 1989 e 1991 e anque, insimul con Dr. Piet Cleij, membro del Commission Linguistic, habente essite ancora redactor interimari del magazin Currero, i.a. Es un pena que un persona si importante pro le movimento nos lassava prematurmente al etate de 78 annos...

Regrettabilemente mi planos pro visitar le e cognoscer le personalmente – le proxime anno – non va plus esser un realitate... Totevia, io desira que su anima reposa in pace e presenta hic mi condolentias a su familia (del qual face parte, in le fundo, omne interlinguistas).

na terra das tulipas...

mercuridi, le 20 de april 2011

[...] In le matino post prender le jentaculo industrialisate in un establimento prototypic del grande urbes, nos nos dirigeva al centro del citate. Ibi, durante que io vadeva novemente al libreria pro comprar le Contos del Montania (Contos da Montanha) per Miguel Torga – un del plus prolific autores del lingua portugese, con su stilo sublime, inimitabile, e con su versatilitate de generes litterari –, alias Adolpho Rocha, mi otorhinolaryngologista durante le tempore que io habitava a Coimbra..., Edite dava un oculata al vitrinas del magazines de moda. Post nos nos incontrava presso al cathedral e vadeva lunchar.

Circa le duo horas e medie nos partiva pro Bilthoven, pro cognoscer Dr. Piet Cleij, ubi nos arrivava justo al hora previste e ille, sympathicamente, ja nos attendeva in le station del bus. Appoiate super su baston ille nos duceva a su casa, non multo lontan de un crèche pro infantes e situate in un zona ubi (ancora) es possibile ascoltar le canto del aves... Le parte basse del casa, le loco ubi Dr. Piet labora, es un salon con multe spatio e luce natural e contine parte de su bibliotheca e discotheca – ubi existe libros e discos de omne sorta.

Ben que nos habeva como thema de fundo interlingua e le linguas auxiliar nos ha, totevia, parlate de altere cosas como philosophia, religion e, obviemente, de un de su themas preferite, le neuroscientias. Durante que nos parlava e Dr. Piet a vices iva cercar un libro pro monstrar me, io dava un oculata a duo plancas ubi io trovava le plus grande numero de libros super interlingua que io non habeva jammais viste...

Amabile, hospitaler, culte e intelligente, Dr. Piet es le exemplo vivente de abnegation e de dedication a un causa que ille imbraciava post haber abandonate projectos de linguas que non ha le «fundamentos rational e scientific» de interlingua, lo qual le attraheva debite a su «utilitate» e a su statuto de «lingua commun» e anque a causa de su character «purmente linguistic».

Iste extraordinari e venerabile anciano, con un vitalitate inusual, ancora continua cercar parolas international pro inricchir le lexico de interlingua, un cosa que ille face post plus de vinti annos per su inequalabile publication de dictionarios e del varie versiones del famose Lista Supplementari – cuje quinte edition contine ja plus que 30.000 parolas non includite in le IED e que, a su rhythmo de labor, intra breve tempore va attinger 35 o 40 milles!

Ultra su intense activitate intellectual, Dr. Piet es anque un bon bicyclista. Ille nos narrava que alcun dies ante ille pedalava circa 25 kilometros con su nove bicycletta, equipate con duo saccos, indispensabile pro portar al posta le centenas de Panoramas e paccos de libros que ille regularmente invia pro tote le mundo...

Un tracia de su character es, indubitabilemente, su admirabile abnegation del cosas material – ben illustrate per le sequente caso. Io cercava in van le duo dictionarios Português-Interlíngua e Interlíngua-Português, que esseva exhaurite  multe tempore retro. Quando io los videva in un del plancas io gaudeva de isto proque io sapeva que poterea demandar a Dr. Piet photocopiar los e plus tarde retornar los post facer  photocopias de illos. E isto ha essite precisemente le proposition que io le faceva... Totevia, como ille sape que io labora presentemente in le creation de un Vocabulário Elementar Português-Interlíngua, del qual io le monstrava le prime 48 paginas (relative al littera A), alora ille me diceva que, un vice que illos me esserea utile e que ille non los usava, alora io los poteva prender durante alcun tempore... In plus ille ancora me offereva le ultime edition del Dictionnaire Français-Interlingua e ancora duo joieles pro un bibliophilo e amante del linguas auxiliar: le English-Interlingue Dictionary (1958) e le Woordenlijst Nederlands-Interlingue, publicate in 1955 per su concitatano Karel Wilgenhof...

Al fin de nostre conversation ille ancora nos monstrava su tres bicyclettas e nos duceva, sympathicamente, al station ubi nos ha prendite le bus, retornante de iste maniera a Utrecht con un immense contentamento pro haber cognoscite personalmente un persona qui es, non solmente un modello a sequer per omnes qui vole vermente laborar in favor de interlingua, ma anque un exemplo pro le generationes veniente...

[Photos: Edite Morujão]

1000=60

Lingua de mille annos ha 60 annos

Le 15 januario 1951 un societate linguistic-scientific, International Auxiliary Language Association (IALA), publicava le resultato de 27 annos de conferentias e recercas: "Interlingua-English Dictionary".
Esseva isto ancora un artificial lingua mundial o como? No, IALA voleva ducer le invention salvagemente florescente de linguas mundial sub le manos organisante del scientia, e on tosto constatava que un lingua international non besonia esser inventate. Illo ja existe latentemente in le multe milles parolas international que es commun pro practicamente omne linguas occidental.
Illos habeva existite la durante plus que mille annos, desde quando latino se developpava a italiano, espaniol, portugese, francese, romaniano etc. Le latino que durante le medievo esseva le lingua commun del sages de alora, es insimul con greco le fonte le plus importante a parolas estranier in omne linguas occidental que ora, in ultra de Europa, es parlate in America del Nord e del Sud, Australia e plure paises in Africa e Asia.

Le vocabulario latentemente existente desde mille annos ha ora essite prendite in uso practic.
Primo como lingua de summarios in alcun revistas medical e pois per organisationes como le Union Mundial pro interlingua (UMI, www.interlingua.com) e in Svedia per le Societate Svedese pro Interlingua (SSI, www.interlingua.nu).
Secundo IALA omne parolas in interlingua, que a vices es parolas purmente latin, debe exister in un forma simile in al minus tres altere linguas europee lo que face le vocabulario comprensibile, mesmo sin studios, pro milliones de homines. Illo esserea per exemplo esser apte como lingua commun del Union Europee sin disturbar le prestigio national inter illes qui vole mantener anglese o francese.

Proque non retornar al latino ancian?
Professor Hans Aili, le Universitate de Stockholm, ha respondite: "Latino classic es troppo difficile. Si io debeva consiliar, interlingua deberea esser introducite como lingua mundial in omne paises. Illo convenierea excellentemente mesmo in paises extra-europee."
Interlingua ha, differente de latino, un grammatica unic e facile a apprender que non require multe tempore de studio. Cata littera es pronunciate secundo regulas facile que seque le orthographia.
Interlingua es un lingua fascinante - incognite, ma familiar - con un potential enorme de servicio in le communicationes international. Un "identitate europee" non es realisabile sin un lingua commun. Interlingua - le forma moderne del latino - es le sol solution rational. Interlingua es historicamente justificate como lingua de Europa.

Le lingua continua developpar in su litteratura e per usage in conferentias e non le minus in Internet. Wikipedia ha per exemplo su proprie paginas in interlingua (http://ia.wikipedia.org).
Un manual scribite per un professor gymnasial svedese existe in 14 linguas, e il ha multe alteres, per exemplo uno in kiluba, un lingua african.
Le constitution del Union Europee es accessibile in un version in interlingua (http://www.interlingua.com/e-libros-tractato).

Ma pote le multe populos in Asia e Africa utilisar interlingua?
Si, vermente, pois que le grammatica es si facile, interlingua es un idealisticamente prime lingua pro illes, e illo ja del initio da un bon orientation in le vocabulario del linguas europee.
Le Union Mundial pro Interlingua ha membros e representantes in cinque continentes. Le UMI esseva establite in julio 1955, quatro annos post le apparition de interlingua. Le UMI es juridicamente registrate presso le autoritates francese e ha su sito in Internet al adresse www.interlingua.com.
Essaya mesme leger textos in interlingua a www.interlingua.com. Ille qui apprende ben interlingua se arrangiara ben successo in Italia, Espania e Portugal.

[Texto del Societate Svedese pro Interlingua]

oriente e ocidente

In su circumspecte analyse super le dichotomia oriente-occidente, René Guénon assere lapidarimente que «le moderne civilisation occidental appare in le historia como un ver anormalia» debite a su developpamento in le senso purmente material, lo que veni desde le Renascentia con su correspondente regression intellectual.

Le cognoscimento speculative es difficile a interprender per personas al quales le intelligentia es apena «un medio de ager super le materia e de modular lo» con scopos practic; in symbiose con le cognoscimento superficial del pensatores occidental, le scientia que illes practica «vale super toto in tanto que illo es susceptibile de ducer a un application industrial».

Iste constatation, facite durante le prime annos del passate seculo, es cata vice de plus actual, como on vide per le stato presente del sete de poter e su corresponde levator: le moneta. Le speculation financiari al qual on assiste quotidianmente es le climax de iste pensamento materialista, hodie un factor de inequalitates non solmente existente in le occidente, ma que ja se extendeva al oriente contaminante assi un civilisation que, de plus in plus, perde su characteristicas traditional.

saramago dixit

– (Tu) Non cerca labor: scribe.

– Le tres infirmitates del homine actual son le incommunication, le revolution technologic e le vita centrate in su triumpho personal.

– Le poter real es economic; alora il non face senso parlar de democratia.

– Le tempore non es un corda que on pote mensurar nodo a nodo; le tempore es un superfacie oblique e undulante que solmente le memoria es capabile de facer mover avante e approximar se.